1.3: รู้จักกับภาษา Python
ในสองบทเรียนที่ผ่านมา เราได้ปูพื้นฐานแนวคิดกันไปแล้วว่าโปรแกรมคืออะไร และการคิดแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ (Computational Thinking) นั้นเป็นอย่างไร ตอนนี้ถึงเวลาที่เราจะมาเลือก “เครื่องมือ” หรือ “ภาษา” ที่จะใช้คุยกับคอมพิวเตอร์กันแล้วครับ ซึ่งในคอร์สนี้เราจะใช้ภาษาที่มีชื่อว่า Python (ไพธอน) ครับ
ทำไมต้องเป็น Python?
มีภาษาโปรแกรมมากมายบนโลก แต่ Python ได้รับความนิยมอย่างสูงโดยเฉพาะกับผู้เริ่มต้น ด้วยเหตุผลง่ายๆ คือ:
- ไวยากรณ์เหมือนภาษาอังกฤษ (Simple Syntax): โครงสร้างของภาษา Python ถูกออกแบบมาให้อ่านง่าย เขียนง่าย เหมือนกำลังอ่านประโยคภาษาอังกฤษเลยครับ ทำให้เราไม่ต้องปวดหัวกับสัญลักษณ์แปลกๆ มากมาย และสามารถโฟกัสไปที่การแก้ปัญหาได้เต็มที่
- เป็นที่นิยมและมีชุมชนช่วยเหลือขนาดใหญ่ (Popular & Large Community): Python เป็นหนึ่งในภาษาที่โปรแกรมเมอร์ใช้เยอะที่สุดในโลก! นั่นหมายความว่าถ้าเราติดปัญหาตรงไหน เราสามารถค้นหาวิธีแก้ใน Google หรือถามคนอื่นๆ ได้ง่ายมากๆ มีแหล่งข้อมูลให้อ่าน มีวิดีโอให้ดูเยอะแยะไปหมด
- ใช้งานได้หลากหลาย (Versatile): เรียน Python ภาษาเดียว แต่เอาไปใช้สร้างได้สารพัดอย่างเลยครับ ตั้งแต่การสร้างเว็บไซต์, การวิเคราะห์ข้อมูล, การสร้างปัญญาประดิษฐ์ (AI), ไปจนถึงการเขียนโปรแกรมควบคุมหุ่นยนต์
การติดตั้งโปรแกรมที่จำเป็น
ก่อนจะเริ่มเขียนโปรแกรมได้ เราต้องติดตั้ง “เครื่องมือ” 2 อย่างลงบนคอมพิวเตอร์ของเราก่อนครับ
- Python Interpreter (ตัวแปลภาษาไพธอน):
- มันคืออะไร?: เปรียบเสมือน “ล่าม” ที่จะคอยแปลโค้ดภาษา Python ที่เราเขียน (ซึ่งคอมพิวเตอร์ไม่เข้าใจ) ให้กลายเป็นภาษาเครื่องที่คอมพิวเตอร์เข้าใจและทำตามคำสั่งได้
- ติดตั้งอย่างไร?:
- เข้าไปที่เว็บไซต์ทางการ: python.org
- กดที่ปุ่ม “Downloads” และดาวน์โหลดเวอร์ชันล่าสุด
- ตอนติดตั้ง (สำคัญมาก!) ให้ติ๊กเครื่องหมายถูกที่ช่อง “Add Python to PATH” ก่อนกด “Install Now” เพื่อให้คอมพิวเตอร์รู้จักโปรแกรมของเราจากทุกที่
- Code Editor (โปรแกรมสำหรับเขียนโค้ด):
- มันคืออะไร?: เปรียบเสมือน “สมุด” ที่เราจะใช้เขียนโค้ดครับ จริงๆ เราใช้ Notepad เขียนก็ได้ แต่ Code Editor จะมีตัวช่วยเจ๋งๆ เยอะมาก เช่น การแสดงสีของโค้ดเพื่อให้อ่านง่าย, การแนะนำคำสั่งอัตโนมัติ, และการช่วยหาข้อผิดพลาดเบื้องต้น
- โปรแกรมที่แนะนำสำหรับมือใหม่:
- Thonny: เหมาะกับผู้เริ่มต้นที่สุด! เพราะมันเรียบง่าย มีตัวแปลภาษา Python มาให้ในตัวเลย ไม่ต้องตั้งค่าอะไรยุ่งยาก (ดาวน์โหลดได้ที่ thonny.org)
- Visual Studio Code (VS Code): เป็นโปรแกรมที่โปรแกรมเมอร์มืออาชีพนิยมใช้กันมากที่สุด มีส่วนเสริม (Extensions) ให้เลือกใช้เยอะ แต่ต้องตั้งค่าเล็กน้อยเพื่อเชื่อมต่อกับ Python ที่เราติดตั้งไป (ดาวน์โหลดได้ที่ code.visualstudio.com)
ในคอร์สนี้จะแนะนำให้เริ่มต้นด้วย Thonny ก่อนนะครับ เพราะง่ายและตรงไปตรงมาที่สุด
แบบฝึกหัด: โปรแกรมแรกของเรา “Hello, World!”
หลังจากติดตั้งโปรแกรมเสร็จแล้ว เรามาลองทดสอบกันหน่อยว่าทุกอย่างใช้งานได้ถูกต้องหรือยัง โดยการเขียนโปรแกรมที่ถือเป็นธรรมเนียมของโปรแกรมเมอร์ทั่วโลกกันครับ!
- เปิดโปรแกรม Thonny ขึ้นมา
- ในช่องเขียนโค้ด (หน้าต่างใหญ่ๆ) ให้พิมพ์โค้ดสั้นๆ แค่บรรทัดเดียวตามนี้ลงไป:
print("Hello, World!") - กดที่ปุ่ม “Run” (ไอคอนรูปสามเหลี่ยมสีเขียว) หรือกดปุ่ม F5 บนคีย์บอร์ด
- โปรแกรมจะให้เราบันทึกไฟล์ก่อน ให้ตั้งชื่อว่า
hello.pyแล้วกด Save - ถ้าทุกอย่างถูกต้อง ที่ช่องด้านล่าง (เรียกว่า Shell) จะปรากฏข้อความว่า:
Hello, World!
ขอแสดงความยินดีด้วย! 🎉 คุณเพิ่งเขียนและรันโปรแกรมคอมพิวเตอร์แรกในชีวิตสำเร็จแล้ว! นี่คือก้าวที่สำคัญมากๆ เลยนะครับ การที่เราสามารถสั่งให้คอมพิวเตอร์แสดงข้อความที่เราต้องการได้ ถือเป็นการเริ่มต้นเส้นทางโปรแกรมเมอร์อย่างเป็นทางการแล้ว
ในบทต่อไป เราจะมาเจาะลึกกันว่า print() คืออะไร และจะเริ่มเก็บข้อมูลต่างๆ ด้วยสิ่งที่เรียกว่า “ตัวแปร” กันครับ